Filistin’in bir devlet olup olmadığı konusunda genel bir mutabakat yok, akademisyenler, diplomatlar ve devletler ortasında görüş ayrılıkları var.
Devletlerin kurulması ve tanınması ile ilgili iki teori mevcut. Birincisi açıklayıcı teori, ikincisi ise kurucu teoridir.
Açıklayıcı teoriyi savunanlara nazaran, Montevideo Kontratı’nda beyan edilen devlet olma tarifine uyulduğu takdirde devlet olarak kabul edilebilinir.
Kontratta devletin oluşumunu sağlayan ögeler şöyle sıralanmıştır: Daimi bir nüfusa sahip olmak, tanımlanmış bir ülkenin bulunması, kendi hükümetine ve başka devletlerle ilgiye girme yetkinliğine sahip olunması.
Mukavelede devletlerin siyasi varlığının öteki devletlerin tanınmasına bağlı olmadığı belirtilirken şu sözlere yer veriliyor:
“Bir devlet tanınmadan evvel de bütünlüğünü ve bağımsızlığını savunma, korunmasını ve refahını sağlama ve dolasıyla uygun gördüğü biçimde örgütlenme, çıkarlarına nazaran yasa çıkarma, kamu hizmetlerini yönetme ve mahkemelerinin yargı yetkisini ve yeterliliğini belirleme hakkına sahiptir.”
Kurucu teori ise bir devletin lakin öbür devletler, dünyanın geri kalanın da bu yapıyı devlet olarak tanıması halinde devlet olarak nitelendirilebileceğini savunuyor, çağdaş devlet olmayı hem milletlerarası hukuk hem de diplomasi ile ilintili olarak tanımlıyor.
Filistin’in durumu ne?
Akademisyenler Filistin’in bir devlet tarifine uyup uymadığı konusunda farklı görüşlere sahip. Kimi, Filistin’in bir devlet için gerekli koşullara sahip olduğunu, kimi de Montevideo Kontratı’nda belirtilen tarifin kurallarını karşılamadığını savunuyor.
2012’de Ramallah’ta Filistinliler, Filistin Özerk Yönetimi’nin BM’de “gözlemci devlet” statüsüne takviye için toplanmıştı.Fotoğraf: AP
Kimi uzmanlar ise Montevideo Mukavelesi’nin temel alınmasına karşı çıkıyor, Filistin topraklarının devlet statüsü kazanmak için en âlâ yolun memleketler arası tanınma olduğunu savunuyor.
Filistin devletini tanıyanların sayısı artıyor
Birleşmiş Milletler’in (BM) 193 üyesinden çoğunluğu, 140’ı aşkın devlet Filistin topraklarını devlet olarak tanıyor.
Dün Norveç, İspanya ve İrlanda’nın 28 Mayıs’ta Filistin’i resmen bağımsız bir devlet olarak tanıyacaklarını ilan etmeleriyle bu sayı daha da artacak.
Bir devletin Birleşmiş Milletler’e (BM) üye olabilmesi için BM Güvenlik Kurulu’nun 15 üyesinin en az dokuzunun bunu onaylaması gerekiyor. Ayrıyeten Konsey’in beş daimi üyelerinden biri bu talebi veto ettiğinde ilgili ülke BM’ye üye olamıyor. Daimi üyeler Çin, Fransa, Rusya, ABD ve İngiltere ve ABD son periyotta bu istikamette yapılan teşebbüsleri veto kullanarak engelledi.
Avrupa Birliği (AB) üyeleri ortasında da ortak bir tavır yok. 27 üyeden dokuzu Filistin’i bir devlet olarak tanıyor. İspanya ve İrlanda’nın bu hafta ilan ettikleri tanıma kararıyla bu sayı 11’e çıkacak. Ayrıyeten Slovenya ve Malta’nın da kısa müddet içinde Filistin devletini tanıma tarafında adım atacağı bildiriliyor.
Filistin’i devlet olarak tanıyan AB üyesi ülkelerin büyük kısmı Birliğe üye olmadan evvel Filistin’i devlet olarak tanımış, eski Sovyetler Birliği ülkeleri. Birlik üyesi olup da Filistin’i devlet olarak tanımış tek üye ise İsveç.
Filistin Özerk İdaresi’nin BM’ye “üye olmayan gözlemci devlet” statüsü için yaptığı müracaat 2012 yılında kabul edildi. Bu sayede BM Genel Konsey toplantılarına katılabiliyor, ayrıyeten New York’taki BM merkezinde ofis bulundurma hakkına sahip.
Ayrıyeten bu ay BM Genel Şurası’nda Filistinlilere geniş haklar tanıyan bir karar kabul edildi. Tam üyeliğin önünde tek pürüz kaldı: Oy verme hakkı.
Bir devletin Birleşmiş Milletler’e (BM) üye olabilmesi için BM Güvenlik Konseyi’nin 15 üyesinin en az 9’unun bunu onaylaması gerekiyor.Fotoğraf: David Dee Delgado/REUTERS
Bu ortada 2012’de BM’de verilen statü ile birlikte Filistin’e ayrıyeten 2015’te Memleketler arası Ceza Mahkemesi’ne (UCM) üyelik de verilmişti.
Tanınma nasıl bir fark yaratıyor?
Her devletin BM üyesi olması gerekmiyor. Örneğin İsviçre 2002 yılına kadar üye değildi, Lichtenstein da 1990, San Marino ise 1992 yılına kadar üye olmadı. Buna rağmen her üçü de memleketler arası alanda devlet olarak tanındı.
Filistin’in BM’de gözlemci devlet statüsü olmasına karşın Genel Şura oylamalarına katılamıyor. Örneğin, ne İsrail-Hamas ihtilafı ile ilgili ateşkes davetinin yapıldığı, ne de insani ateşkes ilan edilmesi davetinin yer aldığı karar oylamalarında oy kullanamadı.
Almanya’nın son gelişmelerdeki konumu ne?
Almanya tıpkı ABD ve pek çok AB üyesi ülke üzere Filistin’i devlet olarak tanımıyor. Berlin yıllardır konumunu şu sözlerle açıklayor: “Taraflar ortasında müzakere edilen iki devletli tahlilin bir modülü olarak gelecekte bir Filistin devletinin kurulmasının destekliyoruz.”
İspanya, Norveç ve İrlanda’nın tanıma kararı üzerine açıklama yapan Almanya Dışişleri Bakanlığı pozisyonunu yineledi ve bu etapta Filistin’i bağımsız bir devlet olarak tanımayacaklarını duyurdu.
Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock da sembolik adımlar yerine Ortadoğu ihtilafını çözecek somut adımlara, siyasi tahlile odaklanılması gerektiğini savundu.
Almanya Dışişleri Bakanı Annalena BaerbockFotoğraf: Sina Schuldt/dpa/picture alliance
Bağımsız bir Filistin devletinin hem Almanya’nın hem de Avrupa’nın maksatları ortasında yer aldığına vurgu yapan Baerbock, “Basit bir tanıma, şu anda barışı tesis ediyor olsaydı, o vakit kanımca dünyada kimse, hiç bir siyasetçi tereddüt etmezdi” dedi.
Filistin Özerk İdaresi’nin Berlin Büyükelçisi Laith Arafeh ise Çarşamba günü Alman Hükümeti’ne tanıma kararı alan başka Avrupa ülkelerini örnek alma daveti yaptı.
Arafeh, “Almanya’nın, bölgede barış için taşıdığı özel sorumluluk ve iki devletli tahlil konusundaki angajmanı sebebiyle, benzeri bir adım atmasını Filistin’i gerektiği üzere, yani bağımsızlığının tanınmasını bekleyen bir devlet, özgürlüğü için bekleyen bir halk olarak tanımasını umuyoruz” dedi.
Lakin Alman hükümeti şimdi buna yanaşmıyor. Hükümet Sözcüsü Steffen Hebestreit dün yaptığı açıklamada tanıma istikametinde fakat İsrail ile Filistin ortasında iki devletli tahlil müzakerelerinin sonuçlanması durumunda adım atılacağını duyurdu.
Türkiye’nin tavrı hem Filistin hem Hamas konusunda farklı
Türkiye, 14 Mayıs 1948’de ilan edilen İsrail Devleti’ni 28 Mart 1949 tarihinde tanıdı, İsrail nezdindeki birinci diplomatik temsilciliğini de 7 Ocak 1950’de resmen açtı.
1975 yılından itibaren Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) ile resmi bağlantıları bulunan Türkiye, 15 Kasım 1988 tarihinde ilan edilen “Filistin devletini” de birebir gün tanıyan ülkeler ortasında yer aldı. 2005 yılından beri de Türkiye’nin Kudüs Başkonsolosluğu’na büyükelçi unvanlı başkonsolos atanıyor ve Kudüs Başkonsolosu’nun “Filistin nezdinde Türkiye Büyükelçisi” olarak misyon yaptığı belirtiliyor.
Türkiye Dışişleri Bakanlığı internet sitesinde “Türkiye-Filistin Siyasi İlişkileri” başlıklı kısımda, Ankara’nın Ortadoğu’daki ihtilafa ait durum şu tabirlerle aktarılıyor:
“Türkiye, Filistin-İsrail ihtilafına iki devletli tahlile yönelik yerleşik BM parametreleri temelinde ve müzakereler yoluyla adil, kapsamlı ve kalıcı bir tahlil getirilmesini, bu çerçevede 1967 hudutları temelinde başşehri Doğu Kudüs olan, coğrafik bütünlüğe sahip, bağımsız ve hâkim Filistin Devleti’nin kurulmasına yönelik uğraşları desteklemektedir.”
Batılı ülkeler tarafından terör örgütü olarak sınıflandırılan Hamas konusunda da Türkiye’nin tavrı farklı.
Batı’ya göre terör örgütü lideri, Türkiye’ye göre Gazze’nin “başbakanı”
1980’lerin sonunda, Müslüman Kardeşler’in Filistin kolunun bir uzantısı olarak kurulan Hamas, 2006 yılındaki seçimlerde rakibi El Fetih’i mağlup ettikten sonra Gazze Şeridi’nin idaresini ele geçirmişti.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, uzun yıllardır Hamas ile yakın bağlantılara sahip, onları bölgedeki yasal aktörlerden biri olarak görüyor.
Hamas önderlerinden İsmail Haniye ve Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip ErdoğanFotoğraf: Mustafa Kamaci/Anadolu/picture alliance
Erdoğan’ın 2006 yılında Hamas başkanlarından Halit Meşal’ı Ankara’da ağırlaması büyük yankı bulmuştu. O günden itibaren de bağlantıları gelişerek derinleşti. Hamas üyelerinin bilhassa ticari faaliyetlerini Türkiye’de, İstanbul’da yürüttüğü belirtiliyor.
Erdoğan’ın Ortadoğu ülkelerinden farklı olarak, 7 Ekim sabahında İsrail’i maksat alan, çoğunluğu sivil yüzlerce insanın vefatına yol açan, bayanları, çocukları rehin alan Hamas’a yaptığı açıklamayla sahip çıkması, saldırıyı kınamaması, terör hareketi olarak tanımlamaması, milletlerarası toplumda şaşkınlık ve reaksiyon yarattı.
Hatta Erdoğan, tekraren “Hamas bir terör örgütü değil, topraklarını koruyan bir mücahit grubudur” açıklamasını yineledi, Hamas’ı bir direniş örgütü olarak tanımladı.
ABD ve AB ise radikal İslamcı Hamas’ı terör örgütü olarak sınıflandırıyor. Türkiye ise terör örgütünün beş önde gelen başkanlarından biri olan İsmail Haniye’yi “Gazze Başbakanı” olarak görüyor.
Ticaret Bakanlığı’nın sayfasında yer alan, Aralık 2020 tarihini taşıyan “Filistin’in Genel Ekonomik Durumu ve Türkiye ile Ekonomik-Ticari İlişkileri” başlıklı raporda, “Gazze Hükümetinin Başbakanı İsmail Haniye” tabirleri yer alıyor.
Almanya faaliyetlerini yasakladı
Alman hükümeti ise son aylardaAB’nin terör örgütü olarak tanıdığı Hamas’a karşı tavrını daha da sertleştirdi.
Hamas ve Samidoun isimli Filistinli Esirlerle Dayanışma Ağı’nın faaliyetleri yasaklandı, ayrıyeten Samidoun Ağı da feshedildi. Almanya İçişleri Bakanı Nancy Faeser yasaklama kararını duyururken “Hamas, İsrail devletini yok etmeyi hedefleyen bir terör örgütüdür” tarifini yaptı. Artık Almanya’da Hamas için faaliyet gösteren cürüm işlemiş olacak.
DW, dpa, Reuters/ DA, MUK, HS
11 Kasım 2023’te yayınlanan haberimiz güncellenmiştir.
Panathinaikos hazırlıklarını Atina’da tamamladı finali göz önüne alındığındaYunanistan Kupası Betsson 2024 Cumartesi gecesi Panthessalikos’ta Aris’e karşı oynanacak karşılaşmada, yeşiller Cuma günü maç sahasında bir antrenman daha yapacak.
Christos Kontis, mevcut tüm futbolcuları, hatta ilk 20’ye girme şansı çok az olan MacGnusson’u da yanına aldı.
Kadro dışı kalanlar ise sadece Akaidin ve altı aydır sakat olan Palmer-Brown oldu. Geri kalanların tümü Perşembe (23/5) gününden itibaren Volos’a seyahat edecek.
İlgili basın bülteninde şunlar belirtiliyor:
“ Son antrenman “G. Bu sezonki Kalafatis” maçı, Perşembe sabahı Panathinaikos futbolcuları tarafından gerçekleştirildi, çünkü Cuma günü Panthessaliko Stadı’nda antrenman yapacaklar ve burada Aris’e karşı Yunan Kupası finali Cumartesi gecesi yapılacak.
Isınmayla başlayan program, rondo ve top sirkülasyonu çalışmalarıyla devam etti, ardından taktik ve oyunla devam etti ve statik etaplardaki antrenmanlarla sona erdi.
Eğitimin sona ermesinin ardından Christos Kontis, bugün Perşembe gününden itibaren Volos’ta olacak misyonu duyurdu. Listede Lodgin, Dragovski, Xenopoulos, Vaiannidis, Huancar, Ruben, Senkefeld, Zeka, Ioannidis, Bakasetas, Sporar, Bernard, Limnios, Cerin, Mancini, Ugo, Jedvai, Aitor, Magnuson, Mladenovic, Kotsiras, Geremegev, Dzuri chit, Palasios, Vilena, Arao, Verbits, Kyriopoulos, Katris.
Bir sonraki antrenman Cuma günü saat 20.00’de. Panthessal Stadı’nda”.
JP Morgan’ın Çin baş ekonomisti Zhu Haibin, Çin iktisadının bu yıla ait büyüme kestirimini yüzde 4,9’dan yüzde 5,2’ye yükselttiğini belirtti. Zhu, güncellenmiş varsayımını dün Şanghay’da düzenlenen J.P. Morgan Global Çin Tepesi sırasında açıkladı.
Zhu, birinci çeyrekte Çin iktisadında kaydedilen yüzde 5,3’lük güçlü büyümenin piyasa beklentilerini aştığına işaret etti. Zhu, Çin’in para ünitesi renminbi’nin döviz kurunun yıl boyunca büyük ölçüde istikrarlı kalmasını beklediğini lisana getirdi.
Memleketler arası Para Fonu (IMF) tarafından açıklanan son raporda ise Çin’in 2024 yılında ekonomik büyüme oranının yüzde 4,6 olmasının beklendiği açıklanmıştı.
Ticaret Bakanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamada, Reklam Heyeti’nin 16 Mayıs tarihinde gerçekleştirdiği 345 sayılı toplantısında, ele alınan 119 evraktan 110’unun mevzuata ters bulunduğu ve bu belgeler için durdurma cezası ile toplamda 13 milyon 744 bin 459 lira idari para cezası uygulanmasına karar verildiği bildirildi.
Kontroller kapsamında, bir firmanın çeşitli mecralar üzerinden yayınladığı kampanya ilanlarında, indirimli satış müddetinin 6 ay olarak belirlendiği tespit edildi. İncelemede, ‘sezon indirimi’ başlığıyla kış, ilkbahar ve yaz olmak üzere üç döneme yayılan ve daima değişen eserlerin dahil edilmesiyle yapılan kampanyaların, tüketicilerde belirsizlik ve daima indirim algısı meydana getirdiği gerekçesiyle durdurulmasına karar verildi.
Açıklamada, Reklam Şurası’nın, bu yılın birinci beş ayında toplam 756 belgeyi değerlendirdiği bilgisi verilen açıklamada, aldatıcı reklam yahut haksız ticari uygulama olduğu tespit edilen 664 belge için durdurma cezası ve toplam 107 milyon 883 bin 569 lira idari para cezası uygulandığı bilgisi verildi.
Yeni bir araştırmaya nazaran nizamlı balık yağı kullanımı, sağlıklı şahıslarda inme ve kalp hastalığı riskini artırabileceği gündeme bomba üzere düştü. Çok fazla balık yağı kullanmak, sıhhat açısından kimi meselelere yol açabilir. İşte haberin ayrıntıları…
İngiltere’deki Biobank isimli biyomedikal data tabanından sağlanan dataları ele alan milletlerarası araştırmacılar, 40 ile 69 yaş ortasındaki, ortalama 12 yıl boyunca takip edilen 415 binden fazla kişinin sıhhat datalarını tahlil etti. Araştırmacılar, bilgi tabanına kayıtlı bireylerin yaklaşık üçte birinin tertipli olarak balık yağı desteği aldığını belirtti.
Balık yağı desteğinin kalp rahatsızlığı bulunan bireylere yararlı olduğunu bildiren araştırmacılar, bu desteklerin kalp sıhhati âlâ olan şahıslarda ise inme ve kalp rahatsızlığı riskini artırdığını söz etti.
Balık yağının beklenmedik tehlikesi ortaya çıktı! Balık yağının ziyanları neler?
RİTİM BOZUKLUĞU GELİŞME RİSKİ YÜZDE 13 DAHA YÜKSEK!
Araştırmacılar, sistemli balık yağı desteği kullanımının, kalp rahatsızlığı bulunmayan şahıslarda atriyal fibrilasyon (kalbin kulakçıklarından kaynaklanan ritim bozukluğu) gelişme riskinde yüzde 13 ve inme riskinde yüzde 5 artış görüldüğünü kaydetti.
Balık yağının beklenmedik tehlikesi ortaya çıktı! Balık yağının ziyanları neler?
Öte yandan, araştırmacılar, kalp hastalığı bulunan bireylerde ise tertipli balık yağı desteğinin atriyal fibrilasyonun kalp krizine dönüşme riskinin yüzde 15, kalp yetmezliğinden ölme riskinin de yüzde 9 daha düşük olduğunu ortaya koydu.
BALIK YAĞININ BİLİNMEYEN ZİYANLARI NELERDİR?
Balık yağı, bedendeki omega 3 ve B12 vitaminini artırmanın bir yoludur. Lakin çok fazla balık yağı kullanmak, sıhhat açısından birtakım sıkıntılara yol açabilir. İşte, çok balık yağı kullanımının 3 yan tesiri:
Kan şekeri yüksekliği: Birtakım araştırmalar, yüksek ölçüde omega-3 yağ asidi desteğinin diyabetli bireylerde kan şekeri seviyelerini artırabileceğini göstermektedir.
Kanama artışı: Diş eti kanaması ve burun kanaması, çok balık yağı tüketiminin ayırt edici yan tesirlerinden ikisidir. 56 bireyde yapılan bir araştırma, dört haftalık bir müddet boyunca günde 640 mg balık yağı desteğinin sağlıklı yetişkinlerde kan pıhtılaşmasını azalttığını buldu. Bu nedenle kan sulandırıcı kullanıyorsanız yahut ameliyat olacaksanız, balık yağı kullanımını bırakmanız gerekir.
Tansiyon düşüklüğü: Balık yağının kan basıncını düşürme kapasitesi güzel belgelenmiştir. Diyaliz tedavisi alan 90 bireyle yapılan bir araştırma, günde 3 gram omega-3 yağ asidi almanın, plaseboya kıyasla hem sistolik, hem de diyastolik kan basıncını kıymetli ölçüde azalttığını buldu.
13:27
News
