Türk-Yunan İlişkileri: Moratoryum Anlaşması İmzalanıyor

BEĞENDİM

ABONE OL

News

Yunanistan, Teselya Ovası’ndaki kitabi boyuttaki yıkıma tanıklık ettikten sonra, Başbakan Kiryakos Miçotakis için öncelikli konu, sonraki günlerin planlamasıdır. Odak noktası, bölge halkının desteklenmesi ve geniş çaplı zararların aşamalı onarımıdır.

Aynı zamanda, hafta içinde Türk Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile New York’ta gerçekleşecek kritik görüşmeye hazırlık başlayacak. Bu zirve, zirve düzeyinde kritik bir toplantı olacak ve Türk-Yunan ilişkilerinin pozitif seviyede kalması gerekliliğini doğrulaması bekleniyor. Bu, özellikle Şubat ayındaki ve komşu ülkedeki yıkıcı depremlerden bu yana şekillenen durumu teyit etmesi açısından önemlidir. Ve en önemlisi, Atina ve Ankara’nın, Lahey’deki politik diyalogun bir parçası olarak adlandırılan süreçte bir sonraki adımı atıp atamayacağı açısından netlik kazanacak.

Özünde, Miçotakis ve Erdoğan, Ekim ayında görevli memurlar tarafından görüşülecek konuları belirleyecekler. Politik diyaloga artık araştırmaların da dahil edildiği göz önüne alındığında, Türklerin, geçmiş yıllardaki tek taraflı yaklaşımlarını (hava ve deniz sınırları gibi konuları tek taraflı genişletmelerini) sürdürüp sürdürmeyeceği görünecektir. Bu süreçte, en azından yıl sonuna kadar sürecek şekilde moratoryumu genişletmek önemli olacak, böylece o zamana kadar planlanan görüşmeler ve konuşmalar ağırlaştırılmayacak.

Moratoryum, görüşmeler bu zamana kadar ilerlemezse yıllık olarak 15 Haziran – 15 Eylül arasını kapsayacak şekilde anlaşmaya dayalı olarak bu Cuma günü sona erecek. Bu nedenle, moratoryumun bu tarihe kadar uzatılması ve bu durumun iki liderin kişisel imzasını taşıması kritik olacak, böylece Ege Denizi’ndeki mevcut durgunluk daha kalıcı bir özellik kazanıyor. Moratoryum en azından yıl sonuna kadar uzatılacak, böylece o zamana kadar planlanan görüşmeler ve konuşmalar ağırlaştırılmayacak.

Aşamalı olarak açılan bir dizi küçük zaferleri içeren ve tarafları daha yakın getirecek bir pozitif ajanda oluşturulması. Bu aşamalı yaklaşım, iki tarafı daha yakın getirecek başarıları getirecek ve olası daha geniş anlaşmalar için kamuoyunu hazırlayacaktır. Bu bağlamda, Politika Koruma alanındaki ikili işbirliğinin kurumsallaştırılması perspektifine özellikle önem verilmektedir. Geçtiğimiz Şubat ayındaki yıkıcı depremler, Yunanistan’ın Türk-Yunan ilişkilerinin yumuşamasına yol açmış ve Yunanistan’ı son dönemde önce yıkıcı yangınlar ve şimdi de sel felaketi ile test etmiştir. Pozitif ajandada, 17 Ekim’de Atina’da Konstantinos Fragogiannis ve Burak Akşapar arasında ele alınacak bazı olgunlaşmış konular bulunmaktadır, örneğin Kipi Sınır Kapısı’nın yeniden faaliyete geçirilmesi ve bazı ticaret anlaşmaları gibi birkaç milyon avronun üzerinde olmayan bazı meseleler.
Daha sonra politik diyalogun başlayacağı çerçeveyi şekillendirme. Bu süreç, 16 Ekim’den itibaren başlayacak ve Atina Dışişleri Bakan Yardımcısı Alexandra Papadopoulou ve Ankara’dan görevli Bakan Yardımcısı Burak Akşapar tarafından yönetilecek. Eğer Türk tarafından kabul edilirse, milli egemenlikle ilgili konuların dışlanmasına dair bir anlayış oluşturulması, Atina’nın derinlemesine görüşmelere girmeye hazır olduğu anlamına gelir, bu da ikinci aşamada kıta sahanlığı ve EEZ’nin atıfta bulunduğu muhtemel konferansı Lahey’e götürebilir. Diplomatik süreçte, en kritik randevu 16 Ekim’dedir. Bununla birlikte, 16 ve 17 Ekim’de gerçekleşecek olan politik diyalog ve pozitif ajanda, Güven İnşa Tedbirleri’nin (GİT) bir sonraki turunun ne zaman gerçekleşeceği henüz belirlenmemiştir. Bununla birlikte, Yunan tarafından, GİT ekibinin başında bir diplomatın ve bir askerin değil, bir diplomatın olduğu 2015-16 öncesi verilere geri dönülmesi önerilmiştir. Bu önerinin Ankara tarafından kabul edilmesi beklenmektedir.

Ankara’daki toplantıda, atmosfer olumlu olmuş olsa da, diyalogun çerçevesi, liderlerin sorumluluğunda olan ve açıkça görüşülmemiş gibi görünmüştür. Ağustos ayında, Dışişleri Bakanları, Trabzon’daki Panagia Soumela’daki Ortodoks ayinini iptal etme ve Çanakkale’deki Yeşil Kuşak bölgesindeki olaylar gibi iki durumda doğrudan iletişim kurmuşlardı.

Yunan tarafından dikkat çekilen bir diğer nokta, Bay Fidan’ın kamusal açıklamalarını yaparken daha ılımlı bir dil kullanmayı seçmiş olmasıdır. Bu durum, Yunan diplomatikalarının önceden anlaşılmış yumuşak bir atmosferi korumak için bu ifadeleri seçtiğini işaret ediyor gibi görünüyor. Ancak Bay Fidan, diplomatik notlarda Türk azınlığı ifade eden ifadeler yerine muhtemelen tansiyonu önceden belirlenmiş hafif bir ortamda tutmak amacıyla Yunan ifadesi olan “omogenes” terimini seçti. Tabii ki, Bay Fidan tüm konuları gündeme getirdi ancak yüklü terimleri kullanmadı (askıya alma, gri bölgeler, casus belli).