Almanya’da Saklı Korona Tutanakları Açıklandı

BEĞENDİM

ABONE OL

News

Korona pandemisinin tüm dünyada hayatı felç ettiği 2020 yılının Temmuz ayında Ankara, federal hükümet ile ağır bir biçimde bağlantıya geçerek, Almanya’nın Türkiye ile ilgili seyahat ihtarını, kimi turistik bölgeler için kaldırmasını talep etmişti. Almanya’da o periyot, içişleri ve sıhhat bakanlıklarının birlikte oluşturduğu korona kriz masasının tutanakları, Türkiye’nin bu talebinin, devrin Almanya Başbakanı Angela Merkel ve İçişleri Bakanı Horst Seehofer tarafından olumlu karşılandığını ortaya koyuyor.

Federal hükümet, tutanakların üstünde bulunan “Gizli – Sırf resmi kullanım için” ibaresine dikkat çekerek, bunları kamuoyu ile paylaşmayı reddetmişti. Lakin yurttaşların bilgilenme özgürlüğünü savunan Frag-den-Staat (Devlete-Sor) isimli internet sitesinin hükümete karşı açtığı davaya bakan Berlin İdare Mahkemesi, 2023 yılının Temmuz ayında davacıyı haklı bularak, federal hükümetin kelam konusu tutanakları kamuoyu ile paylaşması gerektiğine hükmetti.

Buna karşın tutanakları paylaşmayan hükümet, bu yıl Mart ayında mahkemenin cebri icra uygulanacağını bildirmesinin ardından, İçişleri Bakanı Nancy Faeser’in ağzından dokümanları Frag-den-Staat’a sunacağını bildirdi. Kelam konusu internet sitesinin kamu yayın kurumları NDR ve WDR ile Süddeutsche Zeitung (SZ) gazetesiyle paylaştığı tutanaklar, bu medya kuruluşları tarafından incelendi ve ilgili kıymetlendirme 11 Temmuz tarihinde Frag-den-Staat sitesine, kamuoyu tarafından kıymetlendirilmek üzere kondu.

Kriz masasında Türkiye tartışması

Federal hükümetin korona kriz masası, birinci toplantısını 26 Şubat 2020’de gerçekleştirdi. Bundan bir gün sonra konseyin üyeleri, dönemin İçişleri Bakanı Horst Seehofer ile Sıhhat Bakanı Jens Spahn tarafından kamuoyuna tanıtıldı. Seehofer burada yaptığı konuşmada kriz masasının misyonunu, “Halkın korunması” ve “enfeksiyon zincirinin Almanya’ya ulaşmasına set çekilmesi” olarak lisana getirdi. Spahn ise, “İlk sıradaki önceliğin, ticari çıkarların değil sıhhatin korunması” olduğunu vurguladı.

Kamuoyu ile paylaşılan tutanaklar, bu maksatlardan kriz masasının kurulmasından beş ay sonra vazgeçildiğini gösteriyor. 7 Temmuz 2020 tarihli kriz masası raporunda, “Türkiye bakanlar seviyesinde yürütülen görüşmelerde ağır bir biçimde seyahat ihtarının kaldırılmasını talep etti” ifadeleri kullanılıyor. İçişleri Bakanlığı tarafından düşülen notta da, Türkiye’nin talebini “bakanlar düzeyinde aktardığı” ve Horst Seehofer’in bahse “prensipte açık olduğu” belirtiliyor. Sıhhat Bakanlığı’ndaki uzmanların ise, bu türlü bir adımın “belirsizliklere” neden olacağını söz ederek, Türkiye’deki test kapasitelerinin yetersizliğine dikkat çektiği tutanaklarda yer alıyor.

İçişleri Bakanlığı’nın da buna verdiği karşılıkta, Türkiye’ye yönelik seyahat ikazının, “bölgesel olarak kaldırılmasına Bakan Seehofer’in sıcak baktığını” bildirdiği tutanaklardan anlaşılırken, Dışişleri Bakanlığı’nın, bu türlü bir karar alınması halinde, bunun bir “domino etkisi” yaratabileceği ve öbür ülkelerin de istisnai düzenleme talebinde bulunabileceği ikazında bulunduğu görülüyor. Başbakanlığın da Türkiye’nin talebine sıcak baktığı kelam konusu kriz masası tutanağında yer alıyor. Kriz masasındaki uzmanlar ise, 14 Temmuz 2020 tarihli rapora düşülen nota nazaran Ankara’nın istediği ayrıcalığa olumlu bakmıyor ve şunu lisana getiriyor: “Ancak (Türkiye ile ilgili) bölgesel bir siyasi karar alınacaksa, bu katı hijyen kurallarına bağlı ve Alman turistlerin en çok istek gösterdiği yerlerle hudutlu olmalıdır.”

Türkiye ile temaslı korona olayları

Alman hükümeti, 2020 yılının Ağustos ayında, Almanya’ya dönüş öncesinde korona testi yaptırmak kaidesi ile Türkiye’nin dört turizm bölgesine yönelik seyahat ikazını kaldırmıştı. Ankara bu koşulu kabul etmiş ve uygulamada bu halde olmuştu. Fakat kriz masası tutanakları, uygulamaya geçilmesinden birkaç hafta sonra Türkiye’den gelenlerin taşıdığı virüs hadiselerinde kıymetli bir atış olduğunu ortaya koyuyor. Örneğin yalnızca Offenbach kentinde, Türkiye’den gelen onlarca şahısta korona tespit edilmiş.

Türkiye’nin yanı sıra Bosna-Hersek, Sırbistan ve Karadağ’ın da riskli bölgeler olarak nitelendirildiği raporlarda, bu ülkelerden Almanya’ya gelenlerde çok sayıda olay tespit edildiği kayda geçilmiş. Berlin ve Duisburg kentleri ile Ludwigslust-Parchim bölgesi de, Türkiye irtibatlı salgınları o devir kriz masasına bildiren yerler ortasında sıralanmış. Almanya Sağlık Bakanlığı raporlarında da, Türkiye’den negatif test sonucu ile gelen şahıslara Almanya’da, örneğin okullarda yapılan testlerde koronavirüse rastlandığı bildirilmiş.

Tutanaklara düşülen bir öteki not ile Türkiye’nin “Dünya Sıhhat Örgütü standartlarına karşıt bir şekilde” yalnızca hastalık semptomu gösterenleri koronaya yakalanmış olarak kayıtlara geçirdiği belirtiliyor.

2020 yılının Ekim ayı sonunda ise kriz masasının, Türkiye’den gelenlerde görülen olayların artması üzerine, Ankara’nın talebiyle aldığı seyahat ihtarını muhakkak bölgeler için kaldırma kararından vazgeçerek, 9 Kasım’dan itibaren geçerli olmak üzere kaldırdığı görülüyor. İçişleri Bakanı Seehofer, konuyla ilgili soruları o periyot karşılıksız bırakmış, Bakanlık sözcülüğünden yapılan açıklamada, federal hükümetin, “Karar almadan evvel eldeki tüm bilgileri itinayla değerlendirdiği” bildirilmişti.

50 milyon euroya alınıp 725 bin euroya satılan dezenfeksiyon hususu

NDR, WDR ve SZ’nin mercek altına aldığı evraklarda dikkat çeken öbür kısımlar de var. Örneğin Federal Sayıştay dönemin Sağlık Bakanı Spahn’ın, korona maskesi temininde tam manasıyla bir alışveriş çılgınlığına düştüğünü tekraren lisana getirdiğinden Almanya kamuoyu bu husustan haberdardı. Tutanaklarda buna misal bir bahis, dezenfeksiyon unsuru alımı ile ilgili olarak ortaya çıkıyor.

Kriz masası dokümanlarına 12 Mayıs 2020 tarihinde, “ülke çapında dağıtılmak üzere 6 milyon litre dezenfeksiyon unsuru siparişi verildiği fakat bunun depolama kapasitesinin üstünde bir miktar” olduğu not düşülerek, bu siparişlerin “mümkün olduğu kadar azının” teslim alınması tavsiye edilmiş. Sıhhat Bakanlığı’nın bu tavsiyeye uyup uymadığı bilinmiyor. Şu an Almanya Sağlık Bakanı olan Karl Lauterbach’ın sözcüsü Hanno Kautz, mevzuya dair soruların İçişleri Bakanlığı’na iletilmesi gerektiğini lisana getirdi. Almanya İçişleri Bakanlığı da, NDR, WDR ve SZ’nin ilgili sorusuna verdiği karşılıkta, 2020 yılının Eylül ayına kadar, 50,2 milyon euro karşılığında toplam 7,9 milyon litre dezenfeksiyon hususu alımı yapıldığını bildirdi. Açıklamanın devamında, Merkel hükümetinden sonra misyona gelen koalisyon hükümetinin, elde kalan 6,7 milyon litre dezenfeksiyon hususunu, 725 bin euro karşılığında bir tedarik şirketine sattığı ve bu sayede “çok maliyetli bir tehlikeli unsur imha işlemine” gerek kalmadığı aktarıldı.

Tutanaklara nazaran federal hükümet, şimdi 2020’nin Ağustos ayında korona ile ilgili bahislerde, toplumda kâfi sayıda beşere ulaşılamadığını farkediyor. Kriz masasında oturan İçişleri Bakanlığı temsilcisi, 4 Ağustos 2020 tarihli tutanağa, “Halkın muhakkak kesitlerinde konvansiyonel medya ve bilgi kaynaklarına karşı güvensizlik hakim” tabirlerini not düşmüş. Çalışma Bakanlığı ise, bir hafta sonraki toplantıda “Komplo teorilerine inanmaya meyilli insanlara nasıl ulaşılabileceği” sorusunu gündeme getirmiş. Tutanakta bununla ilgili olarak, hükümetin toplumsal medyada tanınan ve çok sayıda takipçisi olan fenomenlerle anlaştığı yer alıyor.

NDR, WDR ve SZ’nin, bu fenomenlerin kimler olduğu tarafındaki sorusuna cevap veren Federal Basın Dairesi, hükümetin o devir, Kasım ve Aralık aylarında Instagram, YouTube ve TikTok’ta hesapları olan 32 kişi ile, “Corona Aplikasyonu İkaz Kampanyası” kapsamında birlikte çalıştığını ve bu bireylere toplam 489 bin euro ödeme yaptığını aktardı. Kelam konusu fenomenler ortasında Fynn Kliemann ve Sarah Engels üzere isimlerin olduğu da ilgili karşılıkta yer aldı.

Hükümet de, “Korona Deneyimleri” başlıklı bir kampanya için de, ortalarında şu an Almanya A Ulusal Futbol Grubu’nun kaptanı İlkay Gündoğan’ın da olduğu pek çok sportmen ile ücretsiz iş birliği yapıldığını bildirdi.

En değerli toplantının tutanağı yok

Frag-den-Staat’ın mahkeme kararı ile elde ettiği tutanaklar 26 Şubat 2020 ile 15 Aralık 2020 ortasındaki devri kapsıyor. Kriz masası bu vakit aralığında 49 toplantı yaparken, bunların 48’inin tutanağı tutulmuş. İçişleri Bakanlığı, Mart ayında yapılan sekizinci toplantıya dair tutanak bulunmadığını bildirdi. Fakat o devirde gündem olan, İçişleri Bakanlığı Strateji Belgesi ile ilgili tartışmaların tam da Mart 2020’de yaşanmış olması dikkat çekiyor.

Ortalarında Robert Koch Enstitüsü’nden isimlerin olmadığı, kamuda çalışmayan, Sosyolog Heinz Bude üzere harici bilim insanlarının kaleme aldığı 17 sayfalık bu evrakta, İçişleri Bakanlığı’na halkta “şok tesiri yaratacak” yollar önerilmişti.

Bunun için insanlara, “Hastanelere yakınlarını getirecekleri lakin kabul edilmedikleri için bu yakınlarının meskende acı çekerek öleceği” üzere “ilkel korkularına” hitap eden bir anlatımda bulunulması, kelam konusu dokümanda yer almıştı. İçişleri Bakanlığı ile çalışan bu uzmanlar ayrıyeten, koronavirüsün yol açacağı mevt oranını, Robert Koch Enstitüsü’nün varsayımından iki kat fazla olarak varsaymıştı. Bilhassa bu toplantıda neden tutanak tutulmadığı yönündeki soruya İçişleri Bakanlığı tarafından açıklama getirilmedi.

DW / ET,BK

0 0 0 0 0 0