35,2068$% 0.3
36,7672€% 0.92
44,3202£% 0.7
2.968,33%1,32
4.853,00%0,96
3422263฿%0.8514
İklim aktivistleri, iklim değişikliğine karşı daha sıkı tedbirler alınması talebiyle Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) yaptıkları birinci müracaatta başarılı oldu. Yargıçlar Salı günü İsviçre’nin iklim müdafaa konusundaki eksikliğinin, davacıların insan haklarını ihlal ettiğine karar verdi.
Yargıçlar, İsviçreli yetkililerin iklim müdafaa konusunda vaktinde harekete geçmediklerini ve iklim değişikliği ile bu değişikliğin sonuçlarını gereğince ele almadıklarını belirterek, bilhassa CO2 salınım ölçüsüne ait net bir gösterge oluşturmadıklarını kaydetti.
Fransa’nın Strasbourg kentindeki mahkemeye başvuran çok sayıda İsviçreli bayan, iklim değişikliğinin neden olduğu sıcak hava dalgalarının sıhhatleri üzerindeki olumsuz tesirlerini dava konusu yapmıştı.
Mahkeme ileri yaştaki binlerce bayan davacının özel ve aile hayatı hakları ile adil yargılanma haklarının ihlal edildiğine de hükmetti. Başvuran bayanların yaşlarının ileri olması nedeniyle dava “İklim yaşlıları davası” olarak da isimlendiriliyor. Bayanlar, yaşlıların kendilerini iklim değişikliğine karşı gereğince koruyamadıklarını, bilhassa çok sıcak hava dalgalarının onları savunmasız hale getirdiğini savunuyorlar.
AİHM Büyük Dairesi tarafından görülen birinci iklim davasından çıkan bu karar başta salt İsviçre’yi bağlasa da milletlerarası seviyedeki davaların sonuçlarına da tesir edebilecek. Çünkü Avrupa Kurulu’nun bir modülü olan AİHM, birebir vakitte İnsan Hakları Sözleşmesi’ne uyulmasını sağlamaktan da sorumlu. Bu nedenle karar, yalnızca AİHM nezdinde değil, sayısız ulusal mahkeme nezdinde yapılacak iklim şikayetleri için de emsal teşkil edebilecek.
Thunberg de duruşmayı izledi
Merakla beklenen karar öncesi İsveçli iklim aktivisti Greta Thunberg’in de ortalarında bulunduğu çok sayıda kişi duruşmada hazır oldu.
Avrupa Kurulu’nun kararları, AB üyesi ülkelerinin yanı sıra Türkiye ve İngiltere üzere ülkeler için de bağlayıcı nitelik taşıyor.
“İklim Yaşlıları Davası” İsviçreli emekli bayanların tartıda olduğu bir oluşumun Greenpeace tarafından yönlendirmesiyle başlamıştı. Greenpeace’e nazaran oluşumun İsviçre genelinde yaş ortalaması 73 olan 2 bin 500’den fazla üyesi bulunuyor.
Gençler kaybetti
Mahkeme tıpkı gün iklim muhafazaya ait iki davada daha kararını açıkladı.
Bir Fransız belediye liderinin Fransa’ya, Portekizli gençlerin de ortalarında Türkiye’nin de olduğu 32 Avrupa ülkesine karşı açtığı dava reddedildi.
Yargıçlar, Fransız siyasetçinin mağdur statüsü bulunmadığına, hasebiyle bilhassa iklim değişiminden etkilenmediğine hükmederken, ortalarında çocukların da olduğu Portekizli genç iklim savunucularının başvurusunu ise iç hukuk yollarını tüketmedikleri gerekçesiyle geri çevirdi.
dpa/TY,BÖ
DW Türkçe’ye manisiz nasıl erişebilirim?