34,5467$% 0.18
36,0147€% -0.62
43,3470£% -0.52
3.005,41%1,48
5.110,00%0,95
3371620฿%-1.01892
Avrupa Birliği (AB) Komitesi, Macaristan’da yürürlüğe giren ve dış kaynaklardan sağlanan maddi yardımları siyasi amaçlar için kullananlara hapis cezası getiren yasa nedeniyle Budapeşte’ye karşı hukuki süreç başlattı. AB, yasanın demokratik değerler ve temel haklarla uyumsuz olduğunu savunuyor.
AB Komisyonu, Perşembe günü yaptığı açıklamada, Macar hükümetinin uyarılara rağmen bu yasada herhangi bir değişiklik yapmadığını belirtti. Komisyon, yasanın AB’nin temel ilkeleriyle çeliştiğini ve Birliğin demokratik değerlerine zarar verdiğini vurguladı. Şubat ayından beri yürürlükte olan yasa, AB ile Macaristan arasında yeni bir gerilim unsuru oldu.
Macar hükümeti ise yasayı “ulusal egemenliği koruma yasası” olarak nitelendiriyor. 2023 yılının Aralık ayında Macaristan Parlamentosu tarafından kabul edilen yasa, yabancı kaynaklardan finansal destek alan faaliyetleri inceleyen ve soruşturma başlatma yetkisine sahip bir dairenin kurulmasını öngörüyor. Başbakan Viktor Orban hükümeti, yasayı Macaristan’ın egemenliğine yönelik artan yabancı müdahalelere bir yanıt olarak değerlendiriyor.
Başbakan Orban, daha önce yaptığı açıklamalarda, Macaristan’daki muhalefetin Avrupa Birliği ve ABD kaynakları tarafından “milyarlarca euro” ile desteklendiğini iddia etmişti. Bu iddialar, Brüksel ile Budapeşte arasındaki ilişkilerde yeni bir gerilim yarattı. Orban’ın hükümeti, hukuk devleti ilkelerini ihlal ettiği gerekçesiyle uzun süredir AB tarafından eleştiriliyor. AB’nin Macaristan’a öngördüğü 17 milyar euroluk yardım da bu anlaşmazlıklar nedeniyle dondurulmuş durumda.
Avrupa Parlamentosu (AP) Yeşiller Milletvekili Daniel Freund, Macaristan’a karşı açılan davayı destekleyerek, tartışmalı yasanın “Putin tarzında” yazıldığını ifade etti. Freund, Macaristan’a karşı bugüne kadar 71 dava açıldığını, ancak Budapeşte’nin politikalarında herhangi bir değişiklik yapılmadığını vurguladı.
ABD’nin Budapeşte Büyükelçisi David Pressman, Macaristan’ın kabul ettiği bu yasayı sert bir dille eleştirdi. Pressman, bu yasanın Rusya’nın sivil toplumu baskı altına alan “yabancı ajanlar” yasasından bile daha geniş yetkiler içerdiğini belirtti. Batı ülkeleri, Moskova’nın bu yasayla sivil toplumu baskı altına aldığını öne sürerken, Macaristan’ın bu yasası uluslararası camiada ciddi eleştiriler alıyor.
Brüksel ve Budapeşte arasında uzun süredir devam eden gerilim, yeni davayla birlikte daha da derinleşiyor. AB, bu yasa ile demokratik değerlerin tehlikede olduğunu savunurken, Macar hükümeti yasanın ulusal egemenliği korumak için gerekli olduğunu belirtiyor.
Reuters / ET,EC