Rusya, Türkiye üzerinden AB’ye gizlice petrol satıyor

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Politico’nun haberinde, Rusya’nın Türkiye aracılığıyla AB’ye gizlice petrol satışı yaptığı ve bu usulle Rusya’nın 3 milyar dolardan fazla gelir elde ettiği sav edildi.

Gazete Oksijen’in Politico’dan derlediği habere nazaran geçen mayıs ayında Türkiye’nin güneyinde iki futbol alanı uzunluğunda bir tanker yakıt almak üzere Toros limanına yanaştı. Büyük ölçüde dizelle birebir yakıt olan 150.000 varil gaz yağı yüklenen gemi daha sonra güney Yunanistan’daki Motor Oil Hellas rafinerisine gerçek üç günlük bir seyahate çıktı. Görünüşe nazaran yakıt Türk malıydı; Atina, AB yasağına uygun olarak Rus bandrollü kargoları kabul etmemekte ısrar ediyor. Lakin yeni araştırma ve raporlar, sevkiyatın büyük olasılıkla “yeni etiketle gizlenmiş Rus petrolü” olduğunu gösteriyor.

Güç ve Pak Hava Araştırma Merkezi (CREA) ve Demokrasi Çalışmaları Merkezi (CSD) isimli niyet kuruluşlarının araştırmalarına ve Politico’nun bağımsız haberine nazaran bu çok daha geniş bir eğilimin kesimi: Çünkü Rus petrolü Türkiye üzerinden AB’ye toplu halde ulaştığını gösteriyor.

Tüm bunlar yasal bir süreç. Bu plan, Brüksel’in yaptırımlarında yer alan ve Rus olmayan olarak etiketlendikleri takdirde “harmanlanmış” yakıtların AB’ye girişine müsaade veren süreksiz bir tahlil sayesinde mümkün. Moskova bu usulle yaptırımlardan sonraki 12 ay içinde yalnızca 3 limandan 3 milyar dolardan fazla gelir elde etti. CSD’de kıdemli bir güç analisti olan Martin Vladimirov, “Türkiye, AB’ye yönlendirilen Rus yakıt eserleri için stratejik bir durak olarak ortaya çıktı ve Kremlin’in savaş sandığı için gelir sağladı” dedi.

TÜRKİYE’NİN ALIMI YÜZDE 105 ARTTI

Bu süreksiz tahlil, Rusya’nın fosil yakıt ticaretini korumak için AB yaptırımlarını atlatmanın yaratıcı yollar bulduğunu gösteriyor. Geçtiğimiz yıl Politico, Moskova’nın Bulgaristan’daki başka bir AB yaptırım boşluğundan yararlanarak 1 milyar dolardan fazla gelir elde ettiğini ortaya çıkarmıştı. Böylelikle G7’nin Moskova’nın petrol ticaretini varil başına 60 dolarla sınırlamak için imzaladığı tedbir büyük ölçüde başarısız oldu.

Araştırmanın ortaya koyduğuna nazaran, geçtiğimiz yıl sayılar neredeyse birebir düzeye geldi. Şubat 2023 ile Şubat 2024 ortasında Türkiye, Rusya’dan yaptığı alımları bir evvelki 12 aya kıyasla yüzde 105 oranında arttırdı. Birebir periyotta Türkiye’nin AB’ye yakıt ihracatı da yüzde 107 oranında arttı. Bu da Türkiye’den AB’ye gelen her akaryakıt kargosunun Rus malı olduğu manasına gelmiyor. Türkiye, günde yaklaşık 1 milyon varil ham petrol işleyebilen rafinerilere sahip ve Türk firmaları da muhtemelen Rus olmayan birtakım yakıtları AB’ye yine satıyor.

Türkiye’nin güneydoğusundaki Ceyhan’ın Toros limanının rafinerilerle karayolu ve demiryolu kontakları hudutlu olduğundan, iskelelerine yanaşan tankerler dışında büyük akaryakıt sevkiyatları için çok az imkânı bulunuyor. Şubat 2023 ve 2024 ortasında liman, yüzde 92’si Rusya’dan gelen yaklaşık 22 milyon varil yakıt aldı. Yani bir evvelki yıl Moskova’dan ithal ettiği ölçünün üç katı. Tıpkı periyotta limanın yakıt ihracatının yüzde 85’i AB’ye yapıldı. Tüm bunlar birlikte değerlendirildiğinde, gelen Rus yakıtının büyük bir kısmının farklı bir etiket altında AB pazarına sürüldüğü anlaşılıyor.

TÜRKİYE’YE YAPTIRIM SİNYALİ

Öteki iki limanda da misal bir durum kelam konusu: Batı Marmara Ereğlisi tesisi ve güney Mersin tesisi. Her iki liman da Rusya’dan yaptıkları ithalatta yıllık bazda emsal artışlar gösterdi (Marmara Ereğlisi’nde iki kat, Mersin’de üç kat) ve bu artışlar AB’ye yapılan ihracatta bir sıçramaya denk geldi.

İsminin açıklanmasını istemeyen bir AB diplomatı Politico’ya yaptığı açıklamada, ülkelerin Rusya’nın AB üyesi olmayan ülkelerden yakıt ithalatına ait kuralları sıkılaştırmayı ve Türk ihracatçılara yaptırım uygulamayı “tartışabilir” dedi.

(EKONOMİ SERVİSİ)